در پی احساس نیاز همه ما و پیگیری های دوستان عزیزم، در خصوص برگزاری کرسی های آزاداندیشی، به لطف خدا و طلب خیر و برکت و مدد از درگاه باریتعالی، انشاءالله شروع میکنیم برنامه ای را به شرح زیر؛
"سلسله نشست های مطالعه و مباحثه پیرامون فرمایشات حضرت آقا با محوریت فرهنگ"
«فصل پنجم- جریانِ روشنفکری و انقلاب»
· دو جبهه از انقلاب اسلامی جوشیدند؛ جبهه خودی روشنفکری و جبهه خودی هنر.
· روشنفکری غیر از هنر است، اما این دو مقوله با یکدیگر جمع می شوند.
· ویژگی انقلاب این است که می پروراند و پرورش می دهد. علی ایّ حال، یک جبهه خوب و وسیع در مقابل جبهه ای عظیم در همین وادی روشنفکری و هنر که اعضایش به انقلاب ایمان نیاوردند و به آن کفر ورزیدیند، پدید آمد.
· کفر یعنی حقیقتِ روشنی را پوشاندن. کفر یعنی این و اینها واقعا کافرند!
· نجس نیستند و حرفی هم نداریم که اینها با ما زندگی می کنند. منتها حقیقتا کافردل و کافر باطنند.
· تیغ انقلاب در هیچ جبهه ای کندتر از جبهه روشنفکری و هنر نبود.
ظهور گرایش روشنفکرانه مذهبی:
· شروع از دهه سوم و شتاب در قرن چهارم قرن حاضر و سوق دادن نسل جوان به سمت اسلام واقعی، اسلام روشنفکرانه.
· پیشکسوتان تفکر نوین اسلامی:
- علامه طباطبایی
- آقای محمدتقی شریعتی(پدر دکتر شریعتی)
- آقای طالقانی
- شهید مطهری
· تعداد کم روشنفکران مذهبی در مقابل روشنفکران مادی؛ اما روشنفکر مذهبی باید ساعت ها تلاش، مطالعه و تدبر می کرد، ولی روشنفکر مادی احتیاج به این همه فکر کردن نداشت.
· در قضیه 28 مرداد، هیچ مبارزه حقیقی از جانب روشنفکران صورت نگرفت؛ لکن شدت عمل رژیم پهلوی در این ماجرا با روشنفکرانی که احیانا به دکتر مصدق یا نهضت ملی هم علاقه ای داشتند، کاری کرد که به کلی کنار رفتند و هیچ مبارزه حقیقی از طرف مجموعه روشنفکر صورت نگرفت.
· در حالیکه وظیفه روشنفکری ایجاب می کرد که به نفع مردم و به نفع مردم و به نفع آینده آنها وارد میدان شوند؛ شعر بگویند، بنویسند، حرف بزنند و مردم را روشن کنند، اما این کارها انجام نگرفت.
· علت انحراف مشروطه؛ بیشتر به خاطر روشنفکران وابسته به انگلیس بود.
· تأملاتی در دوره رضاخان و روشنفکران عصر او:
· به نقل از محمدعلی فروغی: مثال انگلیس برای ایران؛ دست داخل آستین لباس!
· با سر کار آمدن رضاخان توسط انگلیسی ها:
افرادی مانند فروغی و تقی زاده؛ ایدئولوگ ها و تئوریسین های سیاسی و فرهنگی حکومت شدند.
· انگلیسی ها رضاخان را فقط به خاطر اینکه قلدر بود آوردند برای حکومت.
· هوچی گری روشنفکران در روزنامه های آن روز-دوره مشروطه-؛ هنگامی که علما گفتند: «مجلس شورای اسلامی و قوانین اسلامی».
· نفوذ روشنفکران در مرکز مشروطه.
· اسم گذاری دستگاه های خارجی بر این تفکرات:
1) محافظه کاران؛ شیخ فضل الله نوری.
2) میانه روها؛ مشروطه خواهان معتدل.
3) اصلاح طلب ها؛ تقی زاده.
· عیوب طرفداران اسلام در دوران مشروطه:
1) طرح مشخص و برنامه مدون نداشتند.
عدالت می خواستند، این برخلاف مشروطه بود.
2) اختلاف بر سر مسائل کم اهمیت و غیر اصولی.
· آمدند گفتند ما هیچ چیز نداریم. ما اگر بخواهیم آدم بشویم، اگر ایرانی بخواهد کسی بشود، باید لباس ایرانی گری، شرقی گری و اسلامی گری را از تنش بکَنَد و به قول معروف از فرق سر تا نوک پا ، بایستی اروپایی و فرنگی بشود.
· روشنفکریِ ایران، با دو خصوصیت بی اعتنایی به ایرانی گری و بی اعتنایی به اسلام متولد شد.
· سه نفر از شخصیت ها و پیشروان روشنفکری:
- میرزا ملکم خان ارمنی
- میرزا فتحعلی آخوندزاده
- حاج سیاح محلاتی
· میرزا ملکم خان که داعیه روشنفکری داشت و می خواست علیه دستگاه استبدادی ناصرالدین شاهی روشنگری کند، خود دلال معامله بسیار استعماری و زیانبار «رویتر» بود.
«فصل چهارم- جریانِ روشنفکریِ بیمار»
· تعریف روشنفکر:
اندیشه ای که می کوشد آزاد باشد و در محیط اجتماعی، زندگی می کند.
· ویژگی های روشنفکر:
- روشن بین
- آگاه
- آشنا به مسائلی که عموم مردآگاه نیستند.
- دیدن وشناختن جریان ها.
· نقشی که روشنفکر باید در جامعه ایفا کند:
- ایجاد مایه ای از روشنی در جامعه.
- پیام آور نور و روشنایی.
- ابهام زدایی از نقاط در جامعه.
- توجیه کردن مغزهای بی خبر، مرده و ساده اندیش که جز با چشم نمی توانند پیرامون خود را بشناسند.
- فرهنگ ساز باشد.
- معلم و مرشد مردم باشد.
- روشنفکر باید توی مردم باشد. پایگاه روشنفکری، توده مردمند؛ همچنان که قلمرو روشنفکری هم مردمند.
· مردم به طور طبیعی از دانستن آنچه او می داند، ناتوانند؛ مگر او بگوبد و او بخواهد.
لزوم گسترش کیفی فرهنگ
· تولید فرهنگ؛ منفجر کردن سرچشمه فرهنگ در دل ها، روح ها و استعدادها.
· گسترش کمّی فرهنگ، یعنی مردم را کتابخوان کنیم و گسترش کیفی، یعنی تولید کتاب کنیم.
· کشور ما از جهت استعدادهای فرهنگی و هنری ، باید علی الظاهر کم نظیر و نمونه باشد.
· استعداد نگارش، استعداد تولید مطالب فرهنگی و سرازیر کردن فکر از قدرت خردمندی و اندیشه، اینها بایدشناخته شود.
· گسترش هنر در بین آحاد مردم؛ و نهایت کم کاری رژیم گذشته در این زمینه.
· آمار سرایندگان شعر بعد از انقلاب، چند برابر قبل از انقلاب است.
· در شعبه های فرهنگی وارداتی مثل سینما یا تئاتر، رشد مطلوبی نداشتیم.
· ما هنوز حالا، حالاها درگیر نکبت های ناشی از رژیم پهلوی و رژیم قاجار هستیم.
Ø مظلومیت مقوله فرهنـــگ در کشور ما.
Ø انقلاب ما، مبنی بر منش و نگرش فرهنگی؛ این خصوصیت هر حرکت ارزشی است.
Ø ما باید بیش و پیش از تلاش های دیگر، به تلاش فرهنگی اسلامی می پرداختیم.
Ø باید در فضای اوایل انقلاب، معارف و فرهنگ اسلامی را به صورت ترجمه معنوی و نه زبانی ارائه می کردیم.
Ø آن وقت هنرمند، هنرش از اسلام می جوشید.
Ø دیگر لازم نبود شما بگویید، این را بساز، این را بگو، یا آنجایش را حذف کن. و فضا، فضای اسلامی می شد. اما این نشد.
