دغدغه های فرهنگی 1-5
«فصل پنجم- جریانِ روشنفکری و انقلاب»
· دو جبهه از انقلاب اسلامی جوشیدند؛ جبهه خودی روشنفکری و جبهه خودی هنر.
· روشنفکری غیر از هنر است، اما این دو مقوله با یکدیگر جمع می شوند.
· ویژگی انقلاب این است که می پروراند و پرورش می دهد. علی ایّ حال، یک جبهه خوب و وسیع در مقابل جبهه ای عظیم در همین وادی روشنفکری و هنر که اعضایش به انقلاب ایمان نیاوردند و به آن کفر ورزیدیند، پدید آمد.
· کفر یعنی حقیقتِ روشنی را پوشاندن. کفر یعنی این و اینها واقعا کافرند!
· نجس نیستند و حرفی هم نداریم که اینها با ما زندگی می کنند. منتها حقیقتا کافردل و کافر باطنند.
· تیغ انقلاب در هیچ جبهه ای کندتر از جبهه روشنفکری و هنر نبود.
· ما نظامی های طاغوتی ای که از بُنِ دندان انقلابی شدند، کم نداشتیم و نداریم. اما به تعداد نظامی های انقلابی شده که هیچ، حتی خیلی کمتر از آنها را در جبهه روشنفکری سراغ نداریم که انقلابی شده باشند. نه اینکه من سراغ نداشته باشم، هیچکس سراغ ندارد.
· به خاطر وابستگی هایی که روشنفکران داشتند، انقلاب نتوانست آن جبهه را فتح کند.
· روحی که با یک اخم، با یک تأخیر و با یک بی توجهی، افسرده و پژمرده می گردد، نمی شود که توقع داشت هر فکر صحیحی او را جذب کند.
· در دوران مبارزات انقلاب اسلامی، روشنفکران حرفه ای نقش کمی داشتند.
· حجم کارشان نسبت به مسئولیت خطیرشیر و عظیم شان، حجم کمی بود.
· روشنفکر در مقابل مردم مسئول است و باید ملتزم و مکلف باشد، باید متعهد باشد.
· غالب روشنفکران ما با مردم و میان مردم نبودند.
· روشنفکران ما در سالیان گذشته میان مردم نیامدند، قلم اگر زدند برای مردم نزدند.
· اشاره جلال آل احمد به همین واقعیت تلخ و خطاب به روشنفکران:
اگر می فروشی همان به که بازوی خود را، اما قلم خود را زنهار.
· اقلا یک جرم فیزیکی انجام بده که قابل غلاج تر است، عواقب سوء اش قابل جبران تر است. با مغز مردم، با ذهن مردم بازی نکن ای بی انصاف!
· روشنفکران در لحظات ولادت جمهوری اسلامی هم سعی کردند مردم را عقب بنشانند. و اگر شعر گفتند و نمایشنامه نوشتند برای مردم نبود و مردم را نادیده می گرفتند.
· امروز دیگر یک روشنفکر بی مسئولیت، یک روشنفکر بی التزام و غیرمتعد که در طول سالیان دراز مبارزات خونین این مردم به میان نیامده بود ... و او مشغول زندگی بی غم و درد سر خود بود، این روشنفکر امروز دیگر حق ندارد در میان مردم به عنوان یک عنصری که باید مردم را ارشاد و هدایت بکند ظاهر بشود، مگر آنکه در جهت مردم باشد.
· روشنفکر امروز حق ندارد ایدئولوژی کاذب التقاطیِ غیرصادقِ خود را برای مردم مطرح کند، امروز او دیگر حق ندارد میراث شهیدان را با نیش قلم خائن خود به بازی بگیرد؛ امروز مردم تحمل نمی کنند.