عذاب دخان و ردپای آن در سینما
عذاب دخان چیست؟ آیا چنین عذابی وجود دارد؟
در ادامه مطلب، سخنرانی تصویری دکتر مجید شاه حسینی پیرامون عالم دخان و پرداختن به آن در سینما را دریافت کرده و ملاحظه فرمایید.
گزیده:
برای پاسخگویی به این پرسش، ریشه قرآنی آن را مرور می کنیم و بعد به سراغ تحلیل محتوایی آثار می رویم. ما در قرآن سوره مبارکه ای به نام «دخان» داریم که درباره سه آیه میانی این سوره خیلی توصیف مفصلی وجود دارد هم در قرآن مجید و هم در روایات اهل بیت معصومین علیهم السلام. جالب است که خود اعراب و کسانی که به عربی تکلم می کنند، این سوره را طور دیگری می خوانند!
وقتی ما این سوره را قرائت می کنیم، چون شاید به مفاهیم آن دقت نمی کنیم، مثل سایر آیات از آن عبور می کنیم، ولی کسی که زبان عربی بداند و حال سوره را درک کند،آن را طور دیگری می خواند. در تفسیر عذاب دخان روایات بی شمار است و بنده صرفا به بیان یک روایت بسنده کرده ام. یک روایت از کتاب شریف « بحارالانوار » و توصیفی از امام باقر علیه السلام است که ماهیت و چیستی عذاب دخان و ذیل این آیه که «خداوند قادر است عذابی را از فراز سر شما و از زیر گام های شما برانگیزد»، اشاره ای به مفهوم عذاب دخان می فرمایند و اینکه عذاب های آخرالزمانی یکی از جدی ترین عذابهایش، عذاب دخان است و طبعا این عذاب، عذابی فراگیر و علیم است و وقتی مؤمنان آن را می بینند برای آنها حتی دردناک است و برای کافران دردناک تر. این جمله «ربنا اکشف عنا العذاب انا المؤمنون»، یک بحث جدی است و خلاصه عالم در این عذاب دچار مخمصه بدی می شود. در این زمینه معصومان علیهم السلام توصیفاتی دارند از اینکه به دلایلی فضای دخانی در عالم پدید می آید و موجوداتی که جنسشان دخانی است، برای بشر ایجاد زحمت مرئی می کنند. اما نکته بسیار مهم برای بنده این است که با اینکه ما در بین عذاب های آخرالزمانی تا حالا کمتر از همه و تا قبل از فیلم «ملک سلیمان» به مفهوم دخان و عذاب دخان پرداخته ایم، سینمای غرب بیش از همه به این معنا اهتمام کرده است. چرا؟