دغدغه های فرهنگی 5-4

·         روشنفکری در ایران:

تولد روشنفکری با بیماری بوده تا هرجاهم ادامه پیدا کرده، بیماری ادامه پیدا کرده است.

·         خصوصیات عامیانه روشنفکری از نگاه آل احمد:

1)     مخالفت با مذهب و دین

2)     علاقمند به سنن غربی و اروپارفتگی

3)     درس خواندگی

یا به نحوی دیگر:

1)     بی اعتنایی به سنت های فرهنگی و بومی.

2)     اعتقاد به جهان بینی علمی، رابطه علممی دانش و قضاو قدر نبودن اینها.

·         معنای روشنفکری در فرهنگ غربی:

حرکتی، شغلی، کار و وضعی که با فعالیت سر و کار دارد.

روشنفکر، کسی است که بیشتر با مغز خودش کار می کند تا با بازویش؛ با اعصاب خودش کار می کند تا با عضلاتش.

·         طبقات روشنفکری:

-         شاعر، نویسنده، متفکر.

-         استاد دانشگاه و دانشجو، دبیر و معلم.

-         آخرین آنها روزنامه نگار و خبرنگار.

·         ریشه مقوله روشنفکری:

مقوله انتلکتوئل؛ بعد از قرون وسطی در فرانسه و اروپا عده ای انسان های فرزانه، کلیسایِ سیاهِ خشن خرافیِ مسیحیت را کنار زدند و کارهای بزرگ علمی را شروع کردند و به مذهب پشت کردند.

در دوره قاجار مقوله انتلکتوئل وارد ایران شد و نام منورالفکر گرفت و با همان خصوصیات مقابل دین اسلام ایستاد، اسلامی که؛

منطقی ترین تفکرات، روشن ترین معارف، محکم ترین استدلال ها و شفا ترین اخلاقیات را داشت؛ اسلامی که همان وقت در ایران همان کاری را می کرد که روشنفکران غربی می خواستند در غرب انجام دهند.

·         روشنفکر غربی به نفع ملت های ضعیف مبارزه می کرد، اما در ایران روشنفکر به دخالت استعمار کمک می کرد.

·         ولی میرزا ملکم خان روشنفکر به انعقاد قراردادهی استعماری و دخالت استعمار کمک می کرد.

·         جابه جاشدن مواضع روشنفکری در ایران:

مبارزه با دین خرافی مسیحیت، در ایران جای خودش را به مبارزه با اسلام داد.

·         یک انسان هم می تواند روشنفکر باشد؛

-         به معنای کسی که به آینده نگاه می کند، کار فکری می کند.

-         و هم می تواند مذهبی باشد، متعبد باشد. مانند دکتر بهشتی و شهید مطهری.

·         وقتی قید عدم تعبد را جزو قیود حتمی و اصلی روشنفکری ذکر می کنند؛ علامه طباطبایی بزرگترین فیلسوف زمان، روشنفکر نیست، اما مثلا فلان جوجه شاعری که به مبانی مذهب و مبانی سنت و مبانی ایرانی گری اعتقادی ندارد، روشنفکرتر است!